6ο δημοτικο σχολειο εδεσσασ

ταξεισ: ε΄& στ

δασκαλοι: παπαδοπουλου θεοδωρα

                        ιωαννιδου  γεσθημανη

                       μαραντιδησ  γεωργιοσ

                       τσιατσιασ  κωνσταντινοσ

 

                    Σχέδιο  Εργασίας: ¨ ΔΙΑΤΡΟΦΗ  ΚΑΙ  ΥΓΕΙΑ¨

 

Φάση  1 : Προβληματισμός – Επιλογή θέματος

 

    Τον  προβληματισμό  μας  προκάλεσαν  μια  αφίσα  με  δημοσιεύματα  στον  καθημερινό τύπο , επιστημονικές  ανακοινώσεις  και  συνεντεύξεις  ειδικών με  τίτλους  όπως « Η  γη  δεν  αντέχει  άλλο» , « Πρωταθλητές  στην  κατανάλωση  κρέατος» , « Τρώμε  χοληστερίνη………. φαστ φουντ» , « Εθνικός  κίνδυνος η  παχυσαρκία» , « Δηλητηριάζουμε  την  υγεία  μας  με  τρόφιμα  που  έχουν  συσχετιστεί  με  μορφές  καρκίνου και καρδιαγγειακές παθήσεις».  Σήμερα είναι  σε  όλους  γνωστό   ότι  ένα  πλήθος  ασθένειες  οφείλονται  στη  διατροφή  μας , οι  οποίες  είναι  αργά  να  θεραπευτούν  μετά  την  εμφάνισή  τους , ενώ  θα  μπορούσε  να  τις προλάβει  κανείς  αν  έγκαιρα είχε  υιοθετήσει  υγιεινές  διατροφικές  συνήθειες.

    

Η  επιλογή  του  θέματος

 

     Αφού  συγκεντρωθήκαμε  στο  πλαίσιο  του  προγράμματος  της Ευέλικτης  Ζώνης αποφασίσαμε  να  ασχοληθούμε  με το  θέμα « Διατροφή και  υγεία» αφού  ο  προβληματισμός  που  προέκυψε  μετά  από  όλα  όσα  συζητήθηκαν  μας  οδήγησε  στο  συμπέρασμα  ότι  κάτι  δεν  πάει καλά  με  τη  διατροφή  μας  και  στο  χέρι  μας  είναι  να  το  διορθώσουμε.

 

Φάση  2:  Διαμόρφωση  σχεδίου  εργασίας

 

Σκοπός  του  Σχεδίου  Εργασίας

 

     Η  υιοθέτηση  υγιών  στάσεων  και  συμπεριφορών , σε  θέματα  διατροφής , με  τη  μάθηση  μέσα  από  την  πράξη , με  σωστή  ενημέρωση , με  την  ανάπτυξη  των  διανοητικών  και  κοινωνικών  ικανοτήτων  των  μαθητών , ώστε  να  μάθουν  να  επικοινωνούν , να συνδιαλέγονται  και  να  βρίσκουν  λύσεις  στα  προβλήματά  τους  πάντα  μέσα  στα  πλαίσια  των  ικανοτήτων  τους.

 

Διδακτικοί  στόχοι

Ø      Γνωστικοί

1.     Να  γνωρίσουν  οι  μαθητές  την  έννοια  της  διατροφής, τις ομάδες των τροφίμων και τα βασικά διατροφικά στοιχεία.

2.     Να  γνωρίσουν τους όρους  Μεσογειακή διατροφή ,Πυραμίδα της  Μεσογειακής  διατροφής και να κατανοήσουν τι τροφές πρέπει να καταναλώνουν, για να χτίσουν έναν οργανισμό πλούσιο και δυνατό.

3.     Να  κατανοήσουν  τη  σύσταση  και  τις  ιδιότητες  των  τροφών  και  τη  χρησιμότητά  τους  για  τον άνθρωπο.

4.     Να  μάθουν  να  αποφεύγουν  την  κατανάλωση τροφών που  συνδέονται με  τις  σύγχρονες  ασθένειες  ( καρκίνος- καρδιαγγειακά – υγεία  των  δοντιών)

5.     Να  γνωρίσουν  τα  βιολογικά  τρόφιμα  και  να  διαπιστώσουν  την  αξία τους.

6.     Να  μπορούν  να  σχεδιάσουν  ένα  ισορροπημένο  πρόγραμμα  υγιεινής  διατροφής.

7.     Να  γνωρίσουν  τους  νέους  διατροφικούς κινδύνους ( νεοφανή  τρόφιμα , αρρώστια  τρελών  αγελάδων )

8.     Να  γνωρίσουν  τους  τρόπους  διατήρησης  και  ασφάλειας  των  τροφίμων.

9.     Να  διακρίνουν  τους  όρους  νωπά  και μεταποιημένα  τρόφιμα

10. Να  διακρίνουν  ως  καταναλωτές  τα  τρόφιμα  που  πρέπει  να  αποφεύγουν  διαβάζοντας τις  ετικέτες.

11. Να  αναγνωρίσουν  τα  λάθη  τους  στον  τρόπο  διατροφής  τους.

12.  Να  εξοικειωθούν   με  τις  επιστημονικές  μεθόδους μέσα από τη μελέτη  βιβλιογραφίας , τη διεξαγωγή  έρευνας  και  τη  συνεργασία  με ειδικούς  επιστήμονες

Ø     Συναισθηματικοί

1.      Να  ευαισθητοποιηθούν  και  να  αλλάξουν  τη  διατροφική  τους  συμπεριφορά

2.      Να  συμβάλλουν  στην  αλλαγή  των  διατροφικών  συνηθειών  της  οικογένειάς  τους.

3.      Να  κατανοήσουν  ότι  καλή  υγεία , σημαίνει  γερό  και  ευκίνητο  σώμα , καθαρό  και  έξυπνο  μυαλό , πνευματική  άνοδο  και  αισιόδοξη  αντιμετώπιση  των  καθημερινών  προβλημάτων.

Ø     Ψυχοκινητικοί

Ενεργοποίηση  όλων  των  αισθήσεων , των  δυνατοτήτων  τους  και  των  ικανοτήτων  τους  με  δημιουργικές εργασίες , μουσική , ποίηση , θεατρικό  παιχνίδι.

Ø     Κοινωνικοί

1.      Να  μάθουν  να  εργάζονται σε  ομάδες

2.      Να συνεργάζονται  με  ειδικούς  επιστήμονες  και  φορείς

3.      Να  αναπτύξουν  δημιουργική  δράση

4.     Να  αναλαμβάνουν  πρωτοβουλίες

 

Μέθοδοι  υλοποίησης  του  Σχεδίου  Εργασίας

 

Ομαδοσυνεργατική

     Το  θέμα  ήταν  κοινό  για  τα  4  τμήματα  που  συμμετείχαν  στο πρόγραμμα. Κάθε  τμήμα  ανέλαβε  να  ασχοληθεί και  με ένα  υπόθεμα.

     Η  Ε1  ανέλαβε  « Μεσογειακή  Διατροφή»

     Η  Ε2 ανέλαβε  « Νέοι  διατροφικοί  κίνδυνοι ( Νεοφανή  τρόφιμα – Αρρώστια  τρελών αγελάδων»

     Η  ΣΤ1 ανέλαβε « Τροφική  αλυσίδα  και  διατροφικοί  κίνδυνοι»

Ø      Νωπά  και  μεταποιημένα  τρόφιμα

Ø      Η  ασφάλεια  των  τροφίμων ( συντήρηση)

Ø      Διατροφικοί  κίνδυνοι

Η  ΣΤ2  ανέλαβε  «. Διατροφή  και  πρόληψη  νοσημάτων  που  σχετίζονται  με  αυτήν.»

     Κάθε  τάξη  χωρίστηκε  σε  τρεις  και  τέσσερις  ομάδες  των  πέντε  ή  έξι  ατόμων. Η  σύνθεση  των  ομάδων  έγινε  ώστε  να  αποτελούνται  από  μαθητές  αδύνατους , μέτριους και  καλούς. Κάθε  ομάδα  είχε  το  μπλοκάκι της , το  όνομά  της  και  την  κονκάρδα  της.

Βιωματική

     Τα  παιδιά  προβληματίστηκαν , συγκέντρωσαν  πληροφορίες και  τις συστηματοποίησαν , εκφράστηκαν  ελεύθερα , πρότειναν  προγράμματα  ισορροπημένης  διατροφής  και  υιοθέτησαν  νέες  διατροφικές  συνήθειες  πιο  υγιεινές.

Διαθεματική

     Τα  παιδιά  εντόπισαν  στα  βιβλία  τους  τις  ενότητες  εκείνες  που  είχαν  σχέση  με  τη  ΔΙΑΤΡΟΦΗ , τις  μελέτησαν  και  αξιοποίησαν  το  υλικό  που  άντλησαν  από αυτές.

 

Χρονοδιάγραμμα

     Η  υλοποίηση  του  προγράμματος  άρχισε  τον  Οκτώβριο  του  2003  και  ολοκληρώθηκε  στα  τέλη  Μαΐου  2004

 

Φάση  3     Διεξαγωγή  των  δραστηριοτήτων

 

     Αποφασίστηκαν , υλοποιήθηκαν και καταγράφηκαν  τα  παρακάτω:

  1. Τα  παιδιά  κατέφυγαν  σε  βιβλία , περιοδικά , εφημερίδες , διαφημιστικά  και  άλλα  έντυπα  τροφίμων

Ø      Οι  ομάδες ανέλαβαν  ένα  θέμα , κατέγραψαν  πληροφορίες   τις  οποίες  παρουσίασαν  στην  τάξη. Πάνω  σε  ταμπλό  εκτέθηκαν  τα  κείμενα  καθώς  και  ζωγραφιές    και   κολλάζ  με  διάφορες  τροφές.

  1. Οι  μαθητές  ονόμασαν τις  τροφές  και  τις  ταξινόμησαν  σε  κατηγορίες  και  συζήτησαν  για  τη  θρεπτική  τους  αξία.

Ø      Αναγνώρισαν  και  ονόμασαν  τα  βασικά  διατροφικά  τους  στοιχεία.  Συζήτησαν  για την  ενέργεια  που  περιέχουν  οι  τροφές  και  έγινε  λόγος  για  την  ισορροπημένη  δίαιτα.

Ø      Συγκέντρωσαν  συσκευασίες – ετικέτες  διαφόρων  προϊόντων  και κατέγραψαν  τις  ποσότητες των  θρεπτικών  συστατικών  που  αναγράφονται σε  αυτές. Στον  πίνακα  που  σχημάτισαν  αναγνώρισαν  τις  τροφές  που  συνθέτουν  την  υγιεινή  διατροφή.

Ø      Σε  μεγάλα  χαρτιά  κατέγραψαν  τροφές  που  κατά  τη  γνώμη  τους  ήταν  ανθυγιεινές.

Ø      Σχημάτισαν  τρεις  πίνακες  με  τα  εξής  υποθέματα:

                                α. Διατροφή  και  καρκίνος

                                β.  Διατροφή  και  καρδιαγγειακά  νοσήματα

                                γ.  Διατροφή  και  υγεία  των δοντιών

Ø      Ειδικοί  επισκέφτηκαν  το  σχολείο  για  να  καλυφθούν  οι  ανάγκες που  δημιουργήθηκαν  , να  απαντηθούν  και  να  εξηγηθούν  απορίες  και  προβληματισμοί ( Καρδιολόγος – Διαιτολόγος – Οδοντίατρος)

Ø      Δόθηκαν  στα  παιδιά  φύλλα  εργασίας  που  τους  βοήθησαν  να  κατευθύνουν  την  έρευνά  τους , να  καταγράψουν  τα  αποτελέσματά  της  και  να τα συστηματοποιήσουν

Ø      Συγκέντρωσαν  πληροφορίες  από  το  ΙΝΤΕΡΝΕΤ , περιοδικά και εφημερίδες  για  τη  Μεσογειακή   Διατροφή

Ø      Έφτιαξαν και  μελέτησαν  την  Πυραμίδα  της  Μεσογειακής  Διατροφής .

Ø      Έφτιαξαν  αφίσες  με  κολλάζ  και  κείμενα  με τα  θρεπτικά  συστατικά  των  τροφών.

Ø      Οι  γιαγιάδες  τους  επισκέφθηκαν  την  τάξη  και ετοίμασαν  με  τα  παιδιά  παραδοσιακές  λιχουδιές και κατέγραψαν παραδοσιακές ελληνικές συνταγές

Ø      Επισκέφθηκαν  καταστήματα  που  πωλούν  παραδοσιακά  προϊόντα και εργαστήριο  παραδοσιακών  ζυμαρικών

Ø      Ζήτησαν  πληροφορίες  από  τους  γεωπόνους  για  τα  μεταλλαγμένα  προϊόντα

Ø      Έγραψαν  παραμύθι  για  την  υγιεινή  διατροφή και  το  εικονογράφησαν

Ø      Έφτιαξαν  χάρτη  των  χωρών  της  Μεσογείου  με τα  προϊόντα  τους

Ø      Ετοίμασαν  τα  σκηνικά  και τις  στολές για  την  παρουσίαση

Ø      Επισκέφθηκαν  σούπερ – μάρκετ  για  να  δουν  νωπά  και  κατεψυγμένα  προϊόντα  και  τον  τρόπο  συντήρησής  τους

Ø      Συγκέντρωσαν  πληροφορίες  για  τους  τρόπους  συντήρησης  των  προϊόντων  από  τα  πολύ  παλιά  χρόνια  μέχρι σήμερα

Ø       Τους  δόθηκε  πίνακας  με  τα  Ε   και σε  άλλη  επίσκεψη στο  σούπερ- μάρκετ  κατέγραψαν τροφές  που  περιείχαν τέτοιες ουσίες

Ø      Ετοίμασαν έντυπο που δόθηκε σε όλους τους μαθητές που πήραν μέρος στο πρόγραμμα.

 

Διαθεματική  εξακτίνωση  του θέματος

 

          Η  ΓΛΩΣΣΑ  ΜΟΥ:  Διαβάστηκαν  κείμενα  που  αναφέρονται σε  διατροφικές  συνήθειες , όπως  για  παράδειγμα  « Τον  άρτον ημών  τον  επιούσιον» , « Στην  Πηλιορείτικη  ακρογιαλιά»και  από  το  Ανθολόγιο  της  Ε΄ και  της  ΣΤ΄ τάξης  «  Τα  κόκκινα  αυγά» , « Τα  κουλουράκια» , « Ταξίδια  γεμάτα  περιπέτειες» , « Κολοκυθοπειρατές  και  καρυδοναύτες». Γράφτηκαν  πίνακες  τροφών  οδηγίες  και  συνθήματα. Καταγράφτηκαν  εκφράσεις , παροιμίες , γλωσσοδέτες , αινίγματα  του  λαού μας  σχετικά  με  διάφορα  τρόφιμα. Οι  μαθητές  απάντησαν  γραπτά  σε  ερωτήσεις  των  φύλλων  εργασίας  που  τους  δόθηκαν. Έγραψαν  στίχους , έφτιαξαν  ακροστιχίδες  , ασκήσεις  αντιστοίχισης , παιχνίδια  ερωτήσεων και  άλλα.

     ΤΑ  ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ  ΜΟΥ:  Μέσα  από  προβλήματα  δεκαδικών , ποσοστών , ποσών  αναλόγων  και  αντίστροφων  καθώς  και  κλασμάτων  που μας  βοήθησαν  να  αναφερθούμε  στο  θέμα  που  ερευνούσαμε , τα  παιδιά  έμαθαν την  ανάγνωση  και  την  κατασκευή  γραφικών  παραστάσεων  και  εξοικειώθηκαν  με αυτές.

     ΕΡΕΥΝΩ  ΚΑΙ  ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ:  Οι  μαθητές  από  τις  ενότητες  Φυτά  και  Ζώα  πήραν  διάφορες  πληροφορίες  για  τα  τρόφιμα  που παράγονται  από  αυτά. Κυρίως  όμως  από  την  ενότητα  Πεπτικό  Σύστημα  έμαθαν  για  την  αξία  της  σωστής  διατροφής  για  την καλή  υγεία  του  ανθρώπινου  σώματος.

     ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ  ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ  ΑΓΩΓΗ:  Οι  μαθητές  βρήκαν  επαγγέλματα  που έχουν  σχέση  με  τη  διατροφή ( γεωργοί , ψαράδες , γιατροί κ.τ.λ ). Στην  ενότητα  « Οι  βιολογικές ανάγκες  του  ανθρώπου» διαπίστωσαν  ότι  η  τροφή  είναι  μία  από  αυτές.     

    ΙΣΤΟΡΙΑ:   Μιλήσαμε  για  τις  διατροφικές  συνήθειες  των  Ελλήνων  στις  διάφορες  ιστορικές  περιόδους.  Η   ενότητα « Η  αγορά , τα  σπίτια και  τα  φαγητά  των  Βυζαντινών» βοήθησε  τα  παιδιά  να δουν και  να  συγκρίνουν  είδη  διατροφής  και  διατροφικές  συνήθειες  του  τότε  και  του  τώρα.

     ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ:  Μέσα  από  τις  ενότητες « Η  αγροτική παραγωγή  στην   Ελλάδα» , « Κτηνοτροφία  και  αλιεία» , « Βιομηχανική  παραγωγή  στην  Ελλάδα» τα  παιδιά εξέτασαν  τα είδη που  παράγει η  χώρα  μας, τον  τρόπο  που  επεξεργάζεται  τα  προϊόντα  αυτά  και  τη  δημιουργία  νεοφανών  . Αναφερθήκαμε  στις  διαφορετικές  διατροφικές  συνήθειες  των  λαών  της  Γης  και  των  περιοχών  της πατρίδας  μας.

     ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ:  Μιλήσαμε  για  τις  νηστείες  της  Ορθοδοξίας  με  αφορμή  το  κεφάλαιο « Μια ενδιαφέρουσα  συζήτηση» .  Αναφερθήκαμε  στην  ευλογία  του  ψωμιού   και  του λαδιού  από το  Χριστό , είπαμε  για  τη  σημασία του  λαδιού  μέσα  από  το  μυστήριο  της  Βάπτισης, διαπιστώσαμε τη  σημασία  του ψωμιού  στη  διατροφή  του  ανθρώπου  με  τη  βοήθεια της  ενότητας « Ψωμί  για  όλους» .

     ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ  ΑΓΩΓΗ: Τα  παιδιά  ζωγράφισαν  και  κατασκεύασαν  κολλάζ , αφίσες , ζωγραφιές , σκίτσα. Ετοιμάστηκε  θεατρικό  παιχνίδι , φτιάξαμε  τα  σκηνικά  του  θεατρικού  και  τις στολές   και  τραγουδήσαμε.

     ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ:Τα παιδιά δούλεψαν παράλληλα, με το γυμναστή, το πρόγραμμα «Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται» που αναφέρεται στη χρησιμότητα του πρωινού γεύματος.

     ΑΓΓΛΙΚΑ: Ζωγράφισαν και έγραψαν στα αγγλικά λέξεις σχετικές με τη διατροφή και τα τρόφιμα.

 

     ΜΕΣΑ  ΚΑΙ  ΥΛΙΚΑ :  Εγκυκλοπαίδειες , Περιοδικά , βιβλία , ενημερωτικά  διαφημιστικά , φωτογραφική  μηχανή , Η/Υ  Διαδίκτυο , Βίντεο .

 

Φάση  4      Περάτωση  του Σχεδίου  Εργασίας – Παρουσίαση

 

     Μετά  την  ολοκλήρωση  των  δραστηριοτήτων  οι  μαθητές  παρουσίασαν  τη  δουλεία τους  σε  μια  γιορτή  που  έγινε  στο  σχολείο. Όλες  οι  εικαστικές  εργασίες  εκτέθηκαν  στην  αίθουσα  εκδηλώσεων  του  σχολείου. Οι  μαθητές  των  τάξεων  παρουσίασαν  τη  δουλειά  τους  μέσα  από  θεατρικά  παιχνίδια , τραγούδια  και  ποιήματα.

 

ΕΚΤΙΜΗΣΗ  ΤΟΥ  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

 

     Η  αξιολόγηση  γινόταν  καθ’ όλη  τη  διάρκεια  εφαρμογής  του  προγράμματος .

Ø      Οι  μαθητές  έκριναν  τη  συνεργασία , τον τρόπο  παρουσίασης  των  εργασιών  και                                             .    τη συμμετοχή του κάθε μαθητή στην ομάδα.

Ø      Στις  ομάδες  αναπτύχθηκαν  η  αυτοεκτίμηση , η  αναγνώριση  από  τους  άλλους  και  η  συνεργασία.

Ø      Τα  περισσότερα  παιδιά  άλλαξαν  διατροφικές  συνήθειες  και  περιόρισαν  τροφές που  περιέχουν    ζάχαρη  και  κρυμμένο  λίπος.

 

Οι  εκπαιδευτικοί  που  συμμετείχαν  είχαν  την  ευκαιρία  να  συνεργαστούν  πιο  στενά , να  ανταλλάξουν  ιδέες , απόψεις ,  εμπειρίες και έθεσαν τις βάσεις μελλοντικής συνεργασίας σε άλλα προγράμματα.